امروزه مشاغل زیادی در سطح شهر در حال فعالیت هستند که با وجود اهمیت فوقالعاده، شاید افراد کمی از کم و کیف کار آنها اطلاع داشته باشند. آزمایشگاه بتن یکی از همین مشاغل است که تا حد زیادی اطمینان از استحکام کافی ساخت و سازهای شهری را تضمین میکند. اما این امر چگونه صورت میپذیرد، و در واقع هدف اصلی از احداث یک آزمایشگاه بتن چیست؟ این آزمایشگاه چه تجهیزاتی دارد و برای تست صحیح نمونههای بتنی چه فرایندی طی میشود؟ در ادامه با پاسخ به تمامی این سوالات همراه شما هستیم.
گزارش آزمایشگاه بتن و مصالح ساختمانی چه چیزی را مشخص می کند؟
در گزارشات آزمایشگاه بتن، نتایج تمامی تستهایی که بر روی نمونههای مختلف از یک بتن خاص صورت پذیرفته ارائه شده و با استانداردهای موجود مقایسه میشوند. بدین ترتیب مشخص میشود که آیا کیفیت این بتن برای مقاصد مختلف مثل ساختمانسازی مورد پذیرش است یا نه. برای انجام تمامی آزمایشات بتن آیین نامههای خاصی مدون شده است که به صورت موبهمو، نحوهی نمونهبرداری، اجرای تست و اعلام گزارش نهایی را توضیح میدهند.
شرکت نیک تابان دز مجهز به یک آزمایشگاه بتن با تجهیزات کامل و دقیق است که بصورت مداوم و با حضور نمایندهی اداره استاندارد، تست استاندارد بر روی تجهیزات آن صورت میپذیرد. تست هایی از قبیل تست مقاومت تیرهای برق بتنی چهارگوش و تست مقاومت فشاری بتن آماده با حضور نماینده و بازرس وزارت نیرو و شرکت توانیر است.
آزمایش بتن چیست و آزمایشگاه بتن کجاست؟
بتن یک ماده مهندسی و از پرمصرفترین مصالح ساختمانی است که خواص سنگ را شبیهسازی میکند در واقع بتن ترکیبی از سنگدانهها، معمولاً ماسه طبیعی و شن یا سنگ خرد شده است. این مواد به علاوهی آب و سیمان توسط یک بایندر هیدرولیکی مخلوط شده، تا یک توده نیمه همگن و متراکم را تشکیل دهند. بتن به دلیل خصوصیات کلی خود گاها بعنوان سنگ مصنوعی شناخته میشود. بتن در برابر فشار بسیار قوی است. در مواردی که باید تنشهای کششی اعمال شود، برای جذب کشش، آرماتور در بتن گنجانده میشود.
برای پیمانکارانی که ساختمانهای کوچک مسکونی را میسازند، آزمایش بتن ممکن است چندان رایج و حتی خوشایند نباشد و الزام آنها به انجام چنین آزمایشاتی حتی باعث ناراحتیشان شود. اما هزینه نسبتاً ناچیز آزمایش بتن، در مقایسه با زمانی که پیمانکاران در پروژه های خود با مشکلات فنی ناشی از عدم مرغوبیت سازه های سیمانی روبهرو میشوند، کاملا بصرفه است.
هدف اولیه از آزمایش بتن انجام آزمایشات برای توسعه زیرساختهای بتنی بهتر، بادوام تر، مقرون به صرفهتر و پایدارتر و همچنین الزام شرکت های تولید کننده بتن آماده به ارائهی محصولی استاندارد که بقای ساختمانها را در طولانی مدت تضمین کند، است. هدف اصلی از آزمایش بتن نیز این است که نحوهی رفتار بتن در شرایط مختلف مانند شرایط اعمال بارها و قرارگیری در شرایط خورنده بررسی شود. به طور کلی، در یک آزمایشگاه بتن، محصول مورد نظر را از جهات مختلف با استانداردهای جهانی تعریف شده مقایسه میکنند. بدین ترتیب میتوانیم مطمئن باشیم که ساختمانهای شهری محل امنی برای زندگی عزیزانمان خواهند بود.
تجهیزات آزمایشگاه بتن
آزمایشگاه بتن بسته به شرایط خاص و کسب صلاحیتهای لازم میتواند گرید (پایه) ۱ یا ۲ یا ۳ دریافت کند. بسته به پایهی آزمایشگاه، تجهیزاتی مانند لیست زیر در هر آزمایشگاه بتن معتبری قابل رویت است:
- قالبهای مکعبی استاندارد برای نمونهبرداری
- قالبهای استوانهای استاندارد
- حوضچه نگهداری نمونههای بتنی
- جک بتن شکن
- وسایل انجام آزمایش اسلامپ
- ظروف تعیین درصد رطوبت جذب آب شن
- وسایل چگالی و جذب آب سنگدانه
- وسایل تعیین تطویل و تورق سنگدانه
- ترازو و باسکول
- ترمومتر بتن
- مخلوط کن ملات
در ازمایشگاههای دارای پایهی بالاتر، وسایلی همچون دستگاه کرگیری، وسایل آزمایش مقاومت کششی و مدول الاستیسیتهی بتن، چکش اشمیت، دستگاه التراسونیک، هواسنج، میز لرزان، هم ارز ماسهای و وسایل آزمایش فیزیکی و مکانیکی سیمان مثل بلین، دستگاه زمان گیرش، مخلوط کن خمیر و ملات سیمان، قالب سیمان برای مقاومت فشاری و انبساط و جک ملات شکن و اتوکلاو نیز دیده میشوند.
هدف از آزمایش بتن
هدف از انجام آزمایشات بتن، بررسی شرایط فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی بتن و مقایسهی آنها با استاندارداهای متداول است. آزمایشات بسیار زیادی برای ارزیابی کیفیت بتن وجود دارد که هر کدام در شرایط خاصی انجام میگیرند و به گونههای مختلفی دستهبندی میشوند. مثلا برخی آزمایشات در محل بتنریزی صورت میگیرند که به آنها آزمایشات برجا گفته میشود و برخی دیگر در آزمایشگاه و توسط وسایل مخصوص انجام میپذیرند.
برخی از تستهای بتن مثل آزمایش چکش اشمیت مخرب بوده و به سازه آسیب جزئی میرسانند، در حالی که اکثر تستهای بتن غیرمخرب هستند. تعداد خیلی زیادی از آزمایشات بتن بر روی بتن تازه و خیس انجام میشوند، در حالی که بتن سخت شده هم آزمایشات مخصوص به خود را دارد.
در رایجترین مدل آزمایشاتی که در کشور ایران انجام میشوند، معمولا یک اپراتور در هنگام تخلیهی بار بتن در محل ساختمانسازی حاضر شده و از بتن موجود تحت شرایط از پیش مشخص شدهای چندین نمونه در قالبهای پلاستیکی پر میکند. این قالبها سپس به آزمایشگاه بتن منتقل شده و تحت شرایط مخصوصی نگهداری میشوند تا بتن به استحکام و خواص مکانیکی نهایی خود برسد و در مدت زمانی نزدیک به یک ماه (گاهی ۳ ماه)، تمامی تستهای لازم برای بررسی کیفیت بتن انجام شده و گزارشهای مربوطه منتشر میشوند.
آزمایش بتن تازه چه اهمیتی دارد؟
بیشتر افراد نیازی به اجرای تمام آزمایشات بتن تازه ذکر شده در استاندارد ASTM C94 را نمیبینند. اما واقعیت این است که خصوصیات بتن تازه به صورت مستقیم بر روی بتن سخت شده در آینده تاثیر میگذارد. بنابراین آزمایش بتن تازه از اهمیت بالایی برخوردار است. عدم دقت در این نوع آزمایشات میتواند منجر به رد شدن بتن مناسب و یا پذیرش بتن بد و نامناسب توسط آزمایشگاه شود. آزمایشات بتن تازه عواملی مانند مقاومت، قوام، وزن مخصوص و مقدار هوای محبوس در بتن را اندازهگیری میکنند. با انجام مداوم چنین آزمایشاتی، میتوانید تغییراتی را در بتن که ممکن است بر عملکرد طولانی مدت آن تأثیر بگذارد، تشخیص دهید.
آزمایش بتن سخت شده در آزمایشگاه بتن چگونه انجام میشود؟
همانطور که از اسمش پیداست، وقتی یک بتن از حالت آبکی و سیال خود خارج و به شکل سنگ محکم شد، به آن بتن سخت شده میگویند. در این حالت ویژگیهای خاصی از بتن برای تایید کیفیت ساختمان مورد نظر که با آن بار بتن ساخته شده است، باید مورد بررسی قرار گیرد. مهمترین ویژگی سازههای بتنی، مقاومت آنها در برابر فشار است. بنابراین این تست در آزمایشگاه بتن به صورت ویژه بر روی نمونههای سخت شده از بتن انجام میپذیرد. مقاومت در برابر خزش، جذب و نفوذپذیری در برابر آب، مقاومت در برابر خوردگی، تغییرات دمایی و شیمیایی، تخلخل، وزن مخصوص و مدول الاستیسیته از دیگر پارامتهایی است که در آزمایشات بتن سخت شده مورد بررسی قرار میگیرند.
شرکت نیک تابان دز تولید کننده قطعات پیش ساخته بتنی